Chlebak

Głównym przeznaczeniem chlebaka było przechowywanie racji żywnościowych, niezbędnika, przybornika do broni oraz dodatkowych elementów jak podstawowe przybory toaletowe czy przybornik do szycia.

Niemieckie chlebaki miały formę płaskich jednokomorowych toreb z klapą zamykającą. Szyte z brezentu, którego jakość i kolor zmieniały się na przestrzeni lat. Paski zapinające oraz pasek regulacyjny znajdujący się wewnątrz chlebaka wykonane były ze skóry. Do mocowania przy chlebaku manierki i menażki służyły dwa D-ringi wszyte do chlebaka przy pomocy skórzanych elementów oraz dwie przelotki na klapie chlebaka. Na tylnej ścianie chlebaka znajdowały się mocowania dla D-ringów dodatkowego paska dla chlebaka. Paski te były jednak używane był sporadycznie - nieregulaminowo. Pasek do chlebaka szyty był z tego samego materiału co chlebak oraz posiadał klamerkę służącą do regulacji długości. Na końcach paska znajdowały się skórzane wzmocnienia oraz przynitowane do nich proste karabińczyki, którymi był przyczepiany do chlebaka. W górnej części chlebaka znajdowały się trzy paski. Dwa z nich, zamocowane na krawędziach (zapinane na guziki) służyły zasadniczemu mocowaniu chlebaka do pasa głównego. Pasek pomiędzy nimi zakończony był metalowym hakiem, który wspomagał mocowanie chlebaka do pasa.

Wczesne modele chlebaków dla Heer oraz Kriegsmarine, były wykonane ze średniej grubości brezentu w różnych odcieniach szarości. Skórzane elementy były czasami brązowe, zwykle jednak czarne. Paski mocujące chlebak do pasa obszyte były skórą - dla wzmocnienia, a okucia wykonane były z aluminium.

Chlebaki dla Luftwaffe z początkowego okresu także były wykonane ze średniej grubości brezentu jednakże w kolorze blaugrau. Skórzane elementy były początkowo brązowe, dość szybko zastąpiono je jednak czarnymi (prawdopodobnie od 1940 r.). Również w tym okresie zrezygnowano ze skórkowych wzmocnień pasków mocujących do pasa. Okucia również były wykonane z aluminium.

Około 1942 r. wprowadzono kolejne oszczędności - chlebaki produkowano z cieńszego brezentu gorszej jakości. Kolorystyka była dość zmienna od barwy oliwkowej do różnych odcieni szarości i brązu. Okucia zamieniono na stalowe. Zrezygnowano ze skórzanych wzmocnień pasków mocujących do chlebaka. W chlebakach Luftwaffe oszczędności te wprowadzono nieco wcześniej - zaczęły się około 1940 r., a na dobre weszły już w 1941 r.

W 1944 r. rozpoczęto produkcję dwóch wersji oszczędnościowych chlebaków. Pierwsza z nich miała częściowo lub całkowicie zastąpione skórki przez elementy parciane. Ogólna konstrukcja nie zmieniła się, również okucia pozostały te same. Druga wersja (typowo oszczędnościowa) miała już pewne zmiany konstrukcyjne: środkowy pasek z hakiem do pasa zastąpiono krótką tasiemką, a wewnątrz chlebaka doszyto specjalną kieszonkę na przybornik do broni.

Należy podkreślić, iż występowały również chlebaki tropikalne, które produkowane były ze średniej grubości oliwkowego brezentu. Wszystkie elementy skórzane zastąpiono parcianymi. Chlebaki tego typu posiadały stalowe okucia, lakierowano najczęściej na szaro.

Wczesny chlebak - widoczne brązowe skórzane wykończenia. Zwraca uwagę stosunkowo szeroki pasek naramienny tego chlebaka. 

Tylna ścianka chlebaka. 

Wnętrze chlebaka.

Klasyczny chlebak Heer .

Typowy chlebak Luftwaffe w kolorze blaugrau. Czarne elementy skórzane wskazują na okres po ok 1940 r. 

Chlebak tropikalny.

Późnowojenny chlebak, przez kolekcjonerów określany jako model 44. Środkowy pasek z hakiem zastąpiony tasiemką. 

W chlebaku żołnierze nosili różne przedmioty. Powyżej przykładowa zawartość: „Kammeradenhilfe”, czyli zestaw do szycia; opatrunki osobiste; niezbędniki; przybornik do czyszczenia broni; maselniczki; karty do gry w SKATa. 

Powrót