Maski przeciwgazowe oraz pojemniki do ich przenoszenia

Maska przeciwgazowa była istotnym elementem ekwipunku żołnierskiego od czasów przesyconej gazami bojowymi I wojny światowej. Niemieccy żołnierze dość szybko doszli jednak do przekonania, że atak gazowy jest mało prawdopodobny i bardzo często pozostawiali komplet w taborach, bądź wyrzucali samą maskę, a puszkę przeznaczali do przenoszenia przedmiotów osobistych.

Maski przeciwgazowe

W trakcie wojny wykorzystywano dwa podstawowe typy masek przeciwgazowych:                       1) Maska przeciwgazowa wz. 30 wykonana była z jednostronnie gumowanego, oliwkowego brezentu. Malowane na ciemnozielono metalowe elementy tj. obsadki okularów, przyłącze pochłaniacza, a także okucia pasków na głowę wykonane były ze stopu aluminium. Od wewnętrznej strony, jako uszczelnienie części twarzowej, wszyta była miękka skórzana taśma. Do utrzymywania maski na głowie służyła specjalna 'uprząż' składająca się z pięciu pasków połączonych w tylnej części. Paski te, uszyte z cienkiego oliwkowego materiału, miały wewnątrz wszyte sprężyny (w celu ułatwienia wkładania i dopasowania maski). W dolnej części maski wszyty był długi pasek umożliwiający powieszenie maski na szyi. Obsadki wykonanych z pleksiglasu okularów były dwuczęściowe, rozkręcane specjalnym kluczem (w celu ewentualnej wymiany szkiełek).

2) Maska przeciwgazowa wz. 38 wykonana była w całości z gumy. Metalowe okucia, prawie identyczne jak w masce wz. 30, wykonane były ze stopów aluminium, malowane na ciemnozielono lub niebiesko (malowanie na niebiesko nie jest do końca wyjaśnione, najbardziej prawdopodobna wersja mówi, że okucia te zawierają domieszkę żelaza co może mieć wpływ na pracę m.in. kompasów). Konstrukcja 'uprzęży'  do utrzymywania maski na głowie niczym nie różniła się od tej stosowanej w masce wz. 30. Obsadki okularów był wykrawane z blachy i zaginane dookoła szkiełka.

Ponadto w użyciu były maski specjalne: dla rannych w głowę czy z komorą foniczną - używane głównie w Kriegsmarine.

Pochłaniacze

Główne modele pochłaniaczy to Fe 37 , Fe 41 oraz Fe 42. Więcej o pochłaniaczach:  http://gasmasklexikon.com/Page/Germ-Mil-FE.htm

 Pojemniki

Metalowe pojemniki na maskę stosowano już podczas I wojny światowej. Swoje własne wzory wprowadziła Reichswehra. Można wyróżnić m.in. pojemniki wz. 30 (bardzo podobne do późniejszych puszek Luftschutzu) oraz wz. 35, który stanowił bazę rozwojową dla wszystkich późniejszych wzorów.

Pojemnik wz. 30 charakteryzował się głębokim wieczkiem oraz prostym zatrzaskiem. Wykonany był z blachy o grubości 1mm i miał cylindryczny kształt, zaś na ściance bocznej posiadał podłużne przetłoczenia. Po wewnętrznej stronie wieczka znajdowało się pudełko na wkładki przeciwparne do szkiełek maski przeciwgazowej. Pojemnik był noszony na plecach, z lewej strony. Do noszenia pojemnika służył długi pasek noszony przez ramię, oraz krótki pasek z haczykiem, który stabilizował pojemnik przy pasie. W puszce tego wzoru paski mocowane były do trzech przelotek zgrzanych z puszką. Dodatkowa czwarta przelotka służyła do alternatywnego troczenia puszki np. dla rowerzystów, motocyklistów czy kierowców. W tym przypadku puszka znajdowała się na piersi (brzuchu) żołnierza.

Puszka wz. 35 różniła się nieznacznie od swej poprzedniczki m.in. płytszym wieczkiem oraz brakiem dodatkowej, czwartej przelotki. W puszcze tej zastosowano również nowy typ zatrzasku. Zasada jego działania była dość podobna do zastosowanego w poprzednim wzorze puszki, ale dodano brezentowy pasek ułatwiający szybkie otwieranie puszki. Puszka miała 24,5 cm długości, była wykonana z blachy 1 mm, a na bocznej ściance znajdowały się podłużne przetłoczenia. Pod wieczkiem umiejscowiono pudełko na wkładki przeciwparne. Wewnątrz części głównej znajdowała się wkład z blachy ocynkowanej.

W 1936 r. wprowadzono modyfikację w puszce wz. 35 - zastosowano nowy, charakterystyczny typ zatrzasku, stosowany już do końca wojny nie tylko w puszkach masek przeciwgazowych, ale również w zasobnikach na optykę.

Z uwagi na wprowadzenie nowego typu maski przeciwgazowej w 1938 r. wprowadzono nowy model puszki - wz. 38. Stary pojemnik okazał się zbyt ciasny dla nowej maski i powodował jej deformacje, dlatego też stary wydłużono go o 3cm. Ponadto, aby umożliwić zastosowanie skórkowych wzmocnień dla pasków, poszerzono przelotki do mocowania pasków nośnych. Jak bowiem pokazało doświadczenie paski dość szybko się przecierały, a skórzane wzmocnienia miały zwiększyć ich żywotność. Kolejną wersją rozwojową był pojemnik wprowadzony w 1941 r., który wizualnie niczym nie różnił się od poprzednika, jednakże na denku tłoczono literę „D” (skrót od Dicht - z niem. szczelny), a do wieczka dokładano gumową uszczelkę. Teoretycznie każda puszka produkowana od listopada 1941 r. powinna posiadać gumową uszczelkę, jednak wiele takowych nie posiadało.

Dla zainteresowanych polecamy znakomitą stronę na temat m.in. niemieckich masek przeciwgazowych:  http://gasmasklexikon.com

Puszka na maskę wz. 38 oraz maska przeciwgazowa wz. 30 wraz z pochłaniaczem Fe 41. Zwracają uwagę pozostałe akcesoria przenoszone w puszce: sprężyna utrzymująca maskę w puszce, szmatka do wycierania maski po użyciu oraz zapasowe szkiełka przeciwparne.

Puszka wz 38 oraz maska przeciwgazowa wz 38 wraz z pochłaniaczem Fe 42.

Powrót