Spaten und Spatenträger
Łopatka piechoty
Powszechnie zwana saperką łopatka piechoty znajdowała się na wyposażeniu większości „frontowych” formacji m.in. piechoty, grenadierów pancernych, czy też spadochroniarzy. Służyła ona do wykonywania podstawowych prac inżynieryjnych - szybkiego okopywania się, budowy obozowiska, a także często do walki wręcz (opracowano nawet specjalne instrukcje walki przy pomocy łopatki).
W armii niemieckiej występowały dwa typy saperek: 1) Łopatka prosta - składając się z prostego trzonka i zamocowanego na stałe ostrza bierze swój rodowód z czasów jeszcze sprzed I wojny światowej. Typowa niemiecka saperka miała ostrze tłoczone z jednego kawałka blachy. Na trzonku znajdował się pierścień wzmacniający mocowanie ostrza do trzonka. W czasie wojny Niemcy przejęli duże ilości łopatek z innych państw: najczęściej spotyka się na zdjęciach proste łopatki austriackie, czes polskie.
Do przenoszenia prostej łopatki służył specjalny pokrowiec, z początku wykonywany ze skóry, a od 1938 r. (prawdopodobnie) z preszpanu. Pod koniec wojny pokrowce wykonywano także z prasowanej, okleinowanej (często na żółtawy kolor) tektury. Wszelakie elementy wrażliwe na zginanie tj. pasek zapinający, czy szlufki pasa były nadal wykonywane ze skóry, albowiem preszpan/tektura nie wykazywały wystarczającej odporności na zginanie.
2) Łopatka składana składała się z trzonka z metalową obsadą, połączonego masywnym zawiasem z ostrzem. Można było ją ustawić w 3 pozycjach- zamkniętej, na wpół-otwartej i w pełni otwartej. Do blokowania położenia ostrza służyła wzmocniona stalowym pierścieniem bakelitowa nakrętka. Ten wzór łopatki został wprowadzony w 1938 r. i występował odtąd równie często jak saperka prosta.
Do przenoszenia łopatki składanej służył skórzany (później preszpanowy) pokrowiec. Występowały dwa jego typy: pierwszy, zamykany od góry skórzaną klapką, oraz drugi - posiadający specjalne blaszane wzmocnienie dolnej części, oraz zamykany skórzanym językiem (uproszczenie konstrukcyjne). Oba typy posiadały na tylniej ściance jedną szlufkę służącą mocowaniu pokrowca do pasa głównego, oraz jedną służącą do mocowania bagnetu.
Rozwiązanie techniczne zastosowane w konstrukcji łopatki zostało w 1943 r. zaadoptowane przez Amerykanów. Po wojnie bardzo podobne do niemieckich łopatki produkowali Holendrzy, zbliżone łopatki znalazły się na również na wyposażeniu NVA.
Dwie saperki proste: jedna w pokrowcu skórzanym, druga w okleinowanym na piaskowo pokrowcu tekturowym.
Pokrowiec preszpanowy.
Saperka składana w pokrowcu drugiego wzoru.
Pokrowiec na łopatkę składaną pierwszego wzoru. Widoczne pergaminowe wzmocnienie. Znajdowało się ono również pod bocznymi paskami (na zdjęciu są niewidoczne).
