Manierka M31

Manierka wz. 31 była w okresie 1931-1945 podstawowym elementem wyposażenia każdego żołnierza niemieckiego. Standardowa manierka M31 składała się z niemalowanej aluminiowej butli o pojemności 0,8l zakręcanej aluminiowym korkiem z gumową uszczelką. Korek był przynitowany do skórzanego paska, który posiadał aluminiowy karabińczyk służący do mocowania manierki. Butla była osłonięta filcowym pokrowcem mającym chronić zawartość przed wychładzaniem lub przegrzewaniem - w zależności od aktualnych warunków klimatycznych. Pokrowiec był zapinany na cztery mosiężne zatrzaski z charakterystycznym wzorkiem na powierzchni zewnętrznej. Pokrowiec posiadał ponadto aluminiowy knopik w dolnej części, oraz dwie skórzane szlufki w części środkowej, które służące do mocowania paska. W skład całego zestawu wchodził również aluminiowy kubek wraz z dwoma drucianymi uszkami do trzymania w czasie użytkowania oraz przelotką na pasek.

Z biegiem czasu w opisanym zestawie zachodziły pewne zmiany: pojawiało się coraz więcej elementów stalowych (zatrzaski pokrowca, karabińczyk, kubek), a od 1943 roku zaczęto produkować manierki zastępcze wykonane w całości z stali i emaliowane na czerwono, niebiesko, lub nawet brązowo. Już w 1940 r. zaczęły się pojawiać pierwsze elementy zastępcze takie jak bakelitowe korki oraz kubki. Masowo wprowadzono je jednak dopiero w 1942 r. W końcowym okresie wojny również paski i pokrowiec podupadły na jakości -  zaczęto stosować wieprzową skórę, pokrowce zaś wykonywano jedynie z grubego płótna.

Do zastosowania w obszarach tropikalnych (z założenia w Afryce Północnej) opracowano specjalny model manierki, zwany powszechnie przez kolekcjonerów „kokosem”. Manierka ta była skonstruowana z aluminiowej butli obłożonej drewnopodobną powierzchnią, mającą zastępować filc. Manierka była opleciona parcianym noszakiem, do którego przynitowany był specyficzny jedynie dla tej manierki wzór bakelitowego korka. Standartowo w zestawie znajdował się również bakelitowy kubek. Innym wzorem tropikalnej manierki była standardowa manierka M31, w której wszelakie elementy skórzane (paski, szlufki filcowego pokrowca) zostały zastąpione paskami parcianymi. Z racji faktu, iż manierki te wprowadzono około 1942 r. występują w nich głównie stalowe okucia i bakelitowe korki. Wykorzystywano kubki zarówno aluminiowe, jak i stalowe, czy bakelitowe.

We wczesnym okresie (do około 1939 r.) produkowano i wydawano również manierki wzoru I wojennego. Różniła się ona od manierki M31 brakiem paska do zapinania kubka, albowiem był on regulaminowo przenoszony w chlebaku. Sam kubek różnił się również od kubka standardowego m.in brakiem przelotki na pasek zapinający oraz wysokością - był wyższy.

Należy również omówić manierkę wzoru partyjnego, którą sporadycznie, aczkolwiek widuje się na archiwalnych zdjęciach frontowych. Składała się z standardowej manierki 0,8l i aluminiowego korka. Paski były uproszczone, zwykle nitowane. Korek był zamocowany do  pasków przy pomocy metalowego łańcuszka. Filcowy pokrowiec nie posiadał skórzanych szlufek.

Manierki specjalne:

1) Manierka górska o pojemności 1 l była zbudowana bardzo podobnie do standardowej manierki 0,8 l. Powiększona pojemność manierek górskich wiązała się ze specyfikacją używających ją oddziałów i terenu ich działań. W związku ze zwiększoną masą filcowy pokrowiec posiadał dodatkowe wzmocnienia, mające zapobiegać szybkiemu przecieraniu się pokrowca. Ponadto w manierkach tych stosowany był specyficzny wzór kubka: miał dwie przelotki na pasek zapinający, brak mu jednak było drucianego uchwytu. Manierki te występowały również w wersji tropikalnej tzn. z parcianymi paskami i szlufkami na pokrowcu.

2) Manierka sanitarna miała pojemność 1,2 l. Z uwagi na zwiększoną pojemnością również jej pokrowiec posiadał dodatkowe wzmocnienia. Z racji faktu, iż była ona przenoszona w specjalnym skórzanym noszaku w pokrowcu nie występowały szlufki czy knopik w części dolnej. Noszak był zaopatrzonym z prosty hak służący do mocowania zestawu do pasa głównego a także w pasek na ramię. Manierki te nie występowały w wersji tropikalnej.

 Manierki M31: z lewej wersja standardowa wczesna, z prawej wersja z oszczędnościowym, płóciennym pokrowcem i stalowym kubkiem.

Późnowojenna stalowa manierka emaliowana na niebiesko (rzekomo niebieską emalię nakładano tylko w manierkach produkowanych w krakowskiej fabryce Oskara Schindlera), pokrowiec jeszcze filcowy - ze stalowymi zatrzaskami .

 Manierka tropikalna - „Kokos”

Manierka M31 z parcianymi paskami.

Manierka wzoru I wojennego. Zwraca uwagę brak paska zapinającego kubek. Obok sam kubek - charakterystyczny wz. 1893.

Manierka partyjna.

Manierka górska - widoczne wzmocnienie pokrowca w okolicach kubka.

Manierka górska- wersja tropikalna. Widoczne charakterystyczne wzmocnienia, parciane paski zapinane na samo zaciągającą klamerkę.  

Manierka sanitarna. 

Przegląd manierek (od góry-lewej): manierka górska (ciekawy pokrowiec- bez wzmocnień); standardowa M31; tropikalna M31 z bakelitowym kubkiem; tropikalna GJ; tropikalna „kokos”; trzy późnowojenne manierki ze stalowymi kubkami zielonymi i niebieskim; na końcu późnowojenna zastępcza manierka ze stalowym kubkiem i płóciennym pokrowcem- warto zwrócić uwagę na oszczędnościową, dwuczęściową wersję pasków.

Powrót